دیسک ترمز یکی از اجزای حیاتی و اساسی در سیستم ترمز خودرو است که مسئول توقف و کاهش سرعت خودرو با ایجاد اصطکاک بین خود و لنت‌های ترمز است. این قطعه معمولاً از فلزاتی چون فولاد یا آلومینیوم ساخته می‌شود و به چرخ‌های خودرو متصل است. هنگامی که پدال ترمز فشرده می‌شود، لنت‌های ترمز به دیسک فشار وارد می‌کنند، که باعث کاهش سرعت چرخ‌ها و در نهایت توقف خودرو می‌شود.
دیسک ترمز نقش اساسی در ایمنی خودرو دارد و عملکرد صحیح آن برای جلوگیری از تصادف‌ها و اطمینان از توقف به‌موقع در شرایط اضطراری، ضروری است. پس با دقت به نشانه‌ها و بررسی زمان تعویض دیسک ترمز خودرو ، ایمنی اتومبیل خود را تضمین کنید.
نشانه‌های خرابی دیسک ترمز
اگر نشانه‌های خرابی قطعات گوناگون اتومبیل مانند دیسک ترمز را بدانید، به‌راحتی می‌توانید زمان تعویض دیسک ترمز خودرو را تشخیص داده و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنید. با هم در ادامه این نشانه‌ها را بررسی خواهیم کرد.
1. صدای عجیب
یکی از رایج‌ترین نشانه‌ها، صدای سوت یا جیر جیر است که معمولاً ناشی از فرسودگی یا خرابی دیسک یا لنت‌های ترمز است. این صدا زمانی به گوش می‌رسد که لنت‌های ترمز، دیگر بهدرستی به دیسک نمی‌چسبند یا دیسک آسیب‌دیده باشد.
2. لرزش پدال ترمز
در صورتی‌که پدال ترمز هنگام فشرده‌شدن لرزش داشته باشد، احتمالاً دیسک ترمز دچار خمیدگی یا ناصافی شده و به علت تاب برداشتن دیسک ترمز، این لرزش ایجاد شده است. به عبارتی این لرزش به دلیل اصطکاک ناصاف بین لنت‌ها و دیسک رخ داده است.
3. کاهش قدرت ترمز
اگر حس کردید که ترمز خودرو بهطور مؤثر عمل نمی‌کند یا خودرو به سختی متوقف می‌شود، این می‌تواند به‌معنای آسیب به دیسک ترمز باشد. دیسک‌های فرسوده نمی‌توانند بهدرستی عملکرد ترمز را انجام دهند، پس بهتر است برای اطمینان از نو و باکیفیت بودن قطعات، در زمان خرید آنلاین دیسک ترمز یا خرید حضوری، حتما به لیبل، هولوگرام و بسته‌بندی قطعه دقت کرده و از مجموعه‌های معتبر خرید خود را انجام دهید.
4. ساییدگی غیرعادی لنت‌ها
دیسک‌های ترمز آسیب دیده باعث فرسایش سریع‌تر لنت‌ها می‌شوند، بنابراین اگر لنت‌ها زودتر از موعد از بین بروند، به احتمال خیلی زیاد بهترین زمان تعویض دیسک ترمز خودرو با همین نشانه مشخص می‌شود.
پیشنهاد خواندنی: علائم داغ شدن دیسک ترمز
زمان تعویض دیسک ترمز خودرو
دیسک ترمز باید پس از مدت زمانی مشخص یا در صورت بروز خرابی‌های جدی، تعویض شود. این زمان به شرایط مختلف خودرو، نوع رانندگی و شرایط جاده‌ای بستگی دارد. عوامل مختلفی که نشاندهنده نیاز به تعویض و بهترین زمان تعویض دیسک ترمز خودرو هستند، شامل موارد زیر است.
1. آسیب فیزیکی
اگر دیسک ترمز ترک خورده یا دچار تغییر شکل (مانند خمیدگی) شود، دیگر نمی‌تواند بهدرستی عملکرد خود را انجام دهد و باید تعویض شود.
2. فرسودگی
دیسک‌های ترمز به مرور زمان ساییده می‌شوند. اگر ضخامت دیسک کمتر از حد مجاز باشد (که در نمایندگی‌های مجاز خودرو به شما گفته خواهد شد)، نیاز به تعویض دارد.
3. نشانه‌های خرابی
اگر در هنگام ترمز گرفتن لرزش، صدای غیرعادی یا کاهش کارایی احساس کنید، باید دیسک ترمز بررسی شده و در صورت لزوم تعویض شود.
نکات مهم در نگهداری و تعویض دیسک ترمز
این نکات را برای محاسبه زمان تعویض دیسک ترمز خودرو درنظر گرفته و به یاد داشته باشید.
1. شستشوی منظم چرخ‌ها
از تجمع گرد و غبار و آلودگی روی دیسک ترمز جلوگیری کنید تا از ساییدگی و آسیب‌دیدگی جلوگیری شود.
2. اجتناب از ترمزهای ناگهانی
فشار زیاد به سیستم ترمز می‌تواند موجب آسیب به دیسک و لنت‌ها شود، بنابراین ترمزهای ناگهانی را کاهش دهید.
3. بررسی منظم لنت‌ها و دیسک‌ها
بهطور دوره‌ای سیستم ترمز را بررسی کنید تا از سلامت دیسک‌ها و لنت‌ها مطمئن شوید.
4. تعویض همزمان لنت و دیسک
هنگام تعویض لنت‌های ترمز، دیسک‌ها را نیز بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید تا عملکرد بهینه حفظ شود.
5. ضخامت مجاز دیسک
اطمینان حاصل کنید که ضخامت دیسک ترمز از حد مجاز کمتر نشده باشد (این مقدار را می‌توانید در مورد هر خودرو در موتورهای جستجو پیدا کرده و یا از نمایندگی‌های مجاز خودرو جویا شوید).
6. عدم‌استفاده از دیسک‌های آسیب‌دیده
اگر دیسک ترک‌خورده یا ناصاف شده باشد، بلافاصله آن را تعویض کنید تا از کاهش قدرت ترمز و خطرات احتمالی جلوگیری شود.
مشکلات بعد از تعویض دیسک ترمز خودرو
بعد از مشخص‌شدن زمان تعویض دیسک ترمز خودرو و انجام پروسه تعویض، ممکن است مشکلاتی به‌وجود بیاید که نیاز به توجه دارند. برخی از این مشکلات را در ادامه مرور خواهیم کرد.
1. صداهای عجیب هنگام ترمز گرفتن
پس از تعویض دیسک ترمز، ممکن است در ابتدا صداهای سوت یا جیر جیر بشنوید. این صدا معمولاً به دلیل ایجاد اصطکاک بین لنت‌های ترمز با سطح دیسک ایجاد می‌شود و معمولاً با گذشت زمان رفع خواهد شد.
2. لرزش پدال ترمز
در صورتی که دیسک‌های جدید، بهدرستی تراز نشده باشند یا سطح آن‌ها ناصاف باشد، ممکن است هنگام ترمز گرفتن، پدال لرزش داشته باشد. این مشکل باید بهطور فوری بررسی و اصلاح شود.
3. کاهش عملکرد ترمز در ابتدا
برخی از دیسک‌ها بعد از زمان تعویض دیسک ترمز خودرو در ابتدای کار، به دلیل وجود لایه‌های روغن یا مواد محافظ، ممکن است بهطور موقت کارایی کمتری داشته باشند. در این حالت بهتر است چند بار ترمز بگیرید تا سطح دیسک‌ها تمیز شده و عملکرد آن‌ها بهبود یابد.
4. ساییدگی سریع لنت‌ها
اگر دیسک‌های جدید کیفیت مناسبی نداشته باشند یا در زمان تعویض بهدرستی نصب نشده باشند، ممکن است لنت‌ها سریع‌تر از حد معمول ساییده شوند.
5. مشکلات تراز و نصب نادرست
در صورتی که دیسک‌ها در زمان تعویض دیسک ترمز خودرو به درستی نصب نشده باشند یا تراز نباشند، ممکن است عملکرد ترمز تحت تأثیر قرار گیرد. این مشکل می‌تواند منجر به افزایش دما، خرابی زودرس و عملکرد ضعیف سیستم ترمز شود.
برای جلوگیری از بروز این مشکلات، اطمینان حاصل کنید که دیسک‌های جدید بهدرستی نصب و تراز شده‌اند و در صورت بروز هرگونه مشکل پس از تعویض، سریعاً به تعمیرگاه مراجعه کنید.
پیشنهاد خواندنی: آموزش تعویض قطعات خودرو
طول عمر دیسک ترمز خودرو
طول عمر دیسک ترمز خودرو معمولاً بین ۳۰,۰۰۰ تا ۷۰,۰۰۰ کیلومتر است، اما این عدد می‌تواند بسته به عوامل مختلف تغییر کند. عواملی مانند سبک رانندگی (رانندگی آرام یا شدید)، نوع جاده‌ها (جاده‌های کوهستانی یا شهری)، کیفیت دیسک ترمز و نگهداری منظم خودرو، همگی بر عمر دیسک تأثیرگذارند.
به‌‌عنوان مثال، در صورت رانندگی با ترمزهای ناگهانی یا شدید، یا استفاده از دیسک‌های بی‌کیفیت، طول عمر دیسک ترمز ممکن است کاهش یابد. همچنین، بررسی منظم سیستم ترمز و تعویض لنت‌ها بهطور دوره‌ای و تشخیص درست زمان تعویض دیسک ترمز خودرو، می‌تواند به افزایش عمر دیسک‌ها کمک کند.
عمر مفید دیسک ترمز خودرو
همانطور که در قسمت قبل هم اشاره کردیم عمر مفید دیسک ترمز خودرو معمولاً بین ۳۰,۰۰۰ تا ۷۰,۰۰۰ کیلومتر است. با این حال، این مقدار بستگی به شرایط مختلفی دارد. عواملی مانند:
- سبک رانندگی (رانندگی آرام یا رانندگی با ترمزهای شدید و ناگهانی)
- شرایط جاده‌ای (جاده‌های شهری، کوهستانی یا ترافیک سنگین)
- کیفیت دیسک و لنت‌ها و نگهداری منظم سیستم ترمز
همگی بر طول عمر دیسک تأثیر می‌گذارند. بهترین کار این است که سیستم ترمز خودرو را بهطور منظم بررسی کرده و در صورت مشاهده نشانه‌های خرابی، دیسک‌ها و لنت‌ها را تعویض کنید.
پیشنهاد خواندنی: علت لبه دار شدن دیسک ترمز
کلام آخر
دیسک ترمز یکی از اجزای حیاتی سیستم ترمز خودرو است که نقش مهمی در حفظ ایمنی رانندگی ایفا می‌کند. مراقبت و نگهداری صحیح از دیسک ترمز، از جمله بررسی منظم آن و تعویض به موقع، برای جلوگیری از مشکلاتی مانند کاهش قدرت ترمز، لرزش پدال و آسیب به دیگر قطعات سیستم ترمز ضروری است.
همچنین، استفاده از ترمز به طور مناسب و پرهیز از فشارهای ناگهانی می‌تواند عمر مفید دیسک‌ها را افزایش دهد. در نهایت، توجه به نشانه‌های خرابی مانند صدای غیرعادی، لرزش و کاهش کارایی ترمز می‌تواند به پیشگیری از خطرات جدی و حفظ عملکرد ایمن خودرو کمک کند.
سوالات متداول
دیسک ترمز قطعه‌ای فلزی است که به چرخ‌های خودرو متصل می‌شود و با فشردن لنت‌های ترمز به آن، سرعت خودرو کاهش می‌یابد. این فرآیند از طریق اصطکاک انجام می‌شود و باعث توقف خودرو می‌شود.
دیسک ترمز ممکن است به دلایلی مانند فرسودگی طبیعی، استفاده نادرست از ترمزها یا آسیب‌های فیزیکی مانند ترک خوردن یا ناصافی سطح، دچار خرابی شود. این خرابی‌ها عملکرد ترمز را کاهش می‌دهند.
صدای سوت یا جیرجیر هنگام ترمز گرفتن، لرزش پدال ترمز و کاهش قدرت توقف خودرو از نشانه‌های رایج خرابی دیسک ترمز هستند. این علائم نشاندهنده مشکلاتی مانند ناصافی یا ترک خوردن دیسک است.
اگر ضخامت دیسک کمتر از حد مجاز شود یا ترک بخورد، باید تعویض گردد. همچنین اگر دیسک دچار ناصافی یا آسیب‌های شدید شود که مانع عملکرد صحیح ترمزها شود، تعویض آن ضروری است.
برای مراقبت از دیسک ترمز باید از ترمزهای ناگهانی و فشار زیاد به سیستم ترمز خودداری کرد و بهطور منظم وضعیت دیسک و لنت‌ها را بررسی کرد. همچنین شستشوی منظم چرخ‌ها و جلوگیری از آلودگی‌ها به حفظ عملکرد آن کمک می‌کند.
