مکمل سوخت یک افزودنی است که به بنزین داخل باک اضافه می‌شود و می‌تواند باعث بهبود عملکرد موتور شود. مکمل‌ها انواع مختلفی دارند که هنگام سوخت‌گیری به بنزین یا گازوئیل اضافه می‌شوند تا باعث بهبود احتراق در موتور شوند.
هر بار که به پمپ بنزین یا مرکز خدمات سرویس‌های خودرویی مراجعه می‌کنید، حتما با پیشنهادهایی در مورد مکمل‌های سوخت مواجه می شوید. این مکمل‌ها انواع مختلفی دارند و هر یک کار جداگانه‌ای را انجام می‌دهند. درحالی‌که هنگام مراجعه به پمپ بنزین با پیشنهاداتی برای خرید مکمل سوخت مواجه می‌شوید، اما معمولا خودروسازان پیشنهاد می‌کنند که از مکمل‌های سوخت استفاده نکنید چون انواع تقلبی این محصولات در بازار زیاد است و باعث آسیب به قطعات موتور می‌شود.
آشنایی با عملکرد مکمل سوخت
برای آشنایی با عملکرد مکمل سوخت ابتدا باید موتور خودروی خود را بشناسید. هر کدام از قطعات خودرو عملکرد متفاوتی دارند اما در نهایت همه این قطعات به‌هم وابسته‌اند و بی‌نظمی در کار هر کدام روی عملکرد بقیه قطعات نیز تاثیرگذار خواهد بود. برای مثال جرم گرفتگی در محفظه احتراق موتور باعث کاهش کارایی پیشرانه می‌شود. انژکتورهای MPI از سوراخ‌های میکروسکوپی برخوردارند که سوخت مایع با رد شدن از آنها به شکل پودری در می‌آید. بر این أساس جرم گرفتگی این سوراخ‌ها الگوی پاشش سوخت را به‌هم می‌زند و در عملکرد سیستم سوخت رسانی اختلال ایجاد می‌کند.
از سوی دیگر اگر سیستم سوخت‌رسانی در اثر نفوذ آب یا رطوبت دچار مشکل شود، پروسه احتراق موتور ایراد پیدا می‌کند. این گونه مشکلات داخل موتور باعث می‌شود موتور به سختی کار کند که علایم آن افزایش مصرف سوخت و لرزش موتور است. خودروهایی که به سیستم تزریق مستقیم سوخت GDI پورت‌های انژکتور مجهز هستند درست درون سیلندر و در معرض حرارت بسیار بالا قرار دارند و به دلیل فشار و حرارت بالای داخل موتور، سیستم GDI بیشتر در معرض خرابی و جرم گرفتگی قرار می‌گیرد. به همین دلیل به مکمل‌های سوخت قوی نیاز می‌شود؛ چراکه نه تنها مصرف سوخت را افزایش و قدرت موتور را کاهش می‌دهد، بلکه می‌تواند آسیب جدی به قطعات موتور خودرو وارد کند.
فرمول مکمل سوخت
مکمل‌های سوخت شامل یک یا چند نوع پاک کننده هستند. این پاک کننده‌ها فرمولی دارند که جرم و آلودگی را از سطح سوپاپ‌های هوا، انژکتورها، کاربراتور و دیگر بخش‌های سیستم سوخت رسانی پاک می‌کنند. علاوه بر محلول پاک‌کننده، این مکمل‌ها شامل افزودنی‌های دیگری هستند که باعث افزایش عملکرد موتور می‌شوند. اصولا توصیه می‌شود که با هر بار بنزین زدن، از مکمل سوخت استفاده نشود و بهتر است این افزودنی‌ها در فواصل زمانی مثلا هر بار تعویض روغن به‌کار برده شوند.
مکمل‌های سوخت شامل أنواع مختلفی است برخی خاصیت شویندگی دارند و برخی روی عملکرد موتور تاثیر می‌گذارند. آن دسته از مکمل‌ها که خاصیت شویندگی دارند روی خود سوخت تاثیر می‌گذارند. البته باید بدانید که از چه مکملی برای خودروی‌تان استفاده می‌کنید و این محلول با خودروی شما سازگار باشد.
انواع مکمل سوخت
مکمل‌های سوخت انواع بسیاری دارند و با برندهای مختلف در بازار عرضه می‌شوند. هر یک از این محصولات به منظور خاصی به‌کار برده می‌شوند و لازم است پیش از استفاده راهنمای آنها را مطالعه کنید.
مکمل یا بهبود دهنده سوخت (Gas Treatments)
مکمل‌های Gas Treatments دارای ترکیباتی از مواد PIB هستند که فرمول آنها به گونه‌ای است که کیفیت سوخت موجود در باک بنزین خودرو را افزایش می‌دهد. این مکمل‌ها مواد اضافی موجود در سوخت مانند ذرات کربن یا آب را پاک می‌کنند. این سری مکمل‌ها مصرف سوخت و آلایندگی خودرو را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود با هر باک بتوانید مسافت بیشتری را طی کنید. این مکمل‌ها همچنین از یخ‌زدگی لوله‌ها و شلنگ‌ها در بخش سوخت‌رسانی جلوگیری می‌کنند.
مکمل سوخت انژکتورشور (Fuel Injector Cleaner)
Fuel Injector Cleaner از مواد PIBA استفاده می‌کند و می‌تواند جرم گرفتگی و آلودگی‌های دیگر از انژکتورها را پاک کند و باعث بهبود عملکرد سیستم سوخت رسانی می‌شود. این نوع مکمل‌ها پایداری بیشتری دارند و لازم نیست همیشه از آنها استفاده شود. بهترین زمان استفاده از این مکمل‌ها، موقع تعویض روغن است.
پاک‌کننده سیستم سوخت‌رسانی (PEA)
پاک کننده‌های سیستم سوخت رسانی از ترکیبات PEA تشکیل شده‌اند و در بالاترین رده شوینده‌ها قرار می‌گیرند؛ چراکه سطح پاک کنندگی و حفاظتی بالاتری را در مقایسه با PIB یا PIBA دارند. این نوع مکمل ها در خودروهای دارای سیستم GDI تاثیر بیشتری دارند و نه تنها انژکتورها بلکه کل مدار سیستم را از جرم و آلودگی پاک می‌کنند. این نوع مکمل‌ها نیز با هر بار تعویض روغن بهتر است استفاده شوند و نیازی به استفاده در هر باک نیست.
پایدار‌کننده سوخت (Fuel Stabilizer)
Fuel Stabilizer در مواقعی به‌کار می‌روند که بنزین برای مدت طولانی داخل باک مانده و باعث تولید موادی صمغ مانند یا لاکی می‌شود. این جرم‌ها روی مسیر سیستم سوخت‌رسانی، انژکتورها یا کاربراتور و سوپاپ‌های ورودی اثر می‌گذارند. بر این أساس افزودنی پایدار‌کننده سوخت با محفاظت از بنزین موجود در باک از چنین پدیده‌ای جلوگیری می‌کند.
مکمل سوخت اکتان افزا (Octane Booster)
اکتان افزا قابلیت شویندگی چندانی ندارند و بیشتر با بالا بردن عدد اکتان بنزین، باعث افزایش کارایی موتور خودرو می‌شوند. البته این مکمل‌های سوخت تاحدودی سوپاپ‌های ورودی را نیز تمیز می‌کنند. جالب است بدانید در صورتی‌که خودروی شما به صورت استاندارد به بنزین اکتان بالا نیاز نداشته باشد، استفاده از اکتان بوستر درون باک هیچ تاثیر نخواهد داشت و تنها هدر دادن هزینه است. معمولا موتور اتومبیل‌های معمولی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با بنزین کم کیفیت نیز کار کنند، بر این أساس به استفاده از مکملی که دارای عدد اکتان بالای سوخت باشد، نیازی نیست.
اما خودروهای قدرتمند یا خودروهایی که از توربوشارژر بهره می‌برند، معمولا به کیفیت سوخت حساسیت بیشتری دارند. بر این أساس استفاده از بنزین سوپر به دلیل اکتان بالاتر در مقایسه با بنزین معمولی، می‌تواند برای چنین خودروهایی مفید باشد. بد نیست بدانید که نیازی به افزودن اکتان بوستر به بنزین سوپر وجود ندارد، ولی اگر به بنزین سوپر دسترسی ندارید، می‌توانید برای افزایش عدد اکتان بنزین معمولی از این مکمل‌ها استفاده کنید. اگرچه اکثر خودروسازان توصیه می‌کنند که مشتریان از مکمل سوخت استفاده نکنند، ولی مصرف صحیح این محلول‌ها می‌تواند اثرات مثبتی داشته باشد.
