گیربکس CVT یا (Continuously Variable Transmission) یکی از نوآوری‌های مهم در صنعت خودروسازی است که به منظور بهبود کارایی مصرف سوخت و تجربه رانندگی نرم‌تر، طراحی شده است. برخلاف گیربکس‌های سنتی که از مجموعه‌ای از دنده‌ها برای تغییر نسبت قدرت استفاده می‌کنند، گیربکس CVT به‌طور مداوم و بدون نیاز به تعویض دنده‌ها، نسبت قدرت را تنظیم می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود که خودرو در سرعت‌های مختلف به شکلی روان‌تر و با مصرف سوخت بهینه‌تری، عمل کند. با توجه به مزایای آن، گیربکس CVT در خودروهای مدرن جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است، اما همچنان با چالش‌هایی مانند نگهداری و هزینه‌های تولید روبه‌رو است.
در این مطلب از ناب پارتس، به بررسی جزئیات این فناوری، مزایا، معایب و نحوه عملکرد گیربکس CVT خواهیم پرداخت.
تعریف گیربکس CVT چیست؟
قبل از هر چیز اجازه دهید که بگوییم گیربکس CVT چیست؟ گیربکس CVT (Continuously Variable Transmission) یک نوع گیربکس خودکار است که برخلاف گیربکس‌های سنتی، از مجموعه‌ای از دنده‌های ثابت استفاده نمی‌کند. در گیربکس CVT، نسبت انتقال قدرت به‌طور مداوم و بدون نیاز به تعویض دنده‌ها تغییر می‌کند. این سیستم از دو پولی (غلتک‌ها) و یک تسمه یا زنجیر استفاده می‌کند که به‌صورت پیوسته با هم تغییر موقعیت می‌دهند تا انتقال قدرت را به صورت روان و بدون وقفه، تنظیم کنند.
مزیت اصلی در عملکرد گیربکس cvt است. برخلاف گیربکس‌های معمولی که در آن‌ها دنده‌ها از یک حالت به حالت دیگر تغییر می‌کنند، گیربکس CVT می‌تواند بهترین نسبت سرعت و قدرت را در هر لحظه از زمان فراهم کند، به‌ویژه در هنگام شتاب‌گیری یا رانندگی با سرعت ثابت. این ویژگی منجر به کاهش مصرف سوخت، عملکرد نرم‌تر و بهبود راندمان کلی خودرو می‌شود.
به عبارت ساده‌تر، گیربکس CVT نسبت به گیربکس‌های معمولی به جای تغییر دنده‌ها، می‌تواند به صورت پیوسته و بهینه‌تری قدرت را منتقل کند و رانندگی راحت‌تری را فراهم سازد.
تفاوت گیربکس cvt با اتوماتیک
حالا که متوجه شدید گیربکس CVT چیست ، بد نیست بدانید که تفاوت گیربکس CVT با اتوماتیک در نحوه عملکرد و طراحی آن‌ها نهفته است. در گیربکس‌های اتوماتیک سنتی، انتقال قدرت بین دنده‌ها از طریق سیستم چرخ‌دنده‌های مشخص و ثابت انجام می‌شود. در این سیستم، با رسیدن به یک سرعت معین، دنده‌ها تغییر می‌کنند و در نتیجه، راننده ممکن است متوجه تغییرات واضح در سرعت و شتاب خودرو شود. این نوع گیربکس‌ها معمولاً دارای تعداد مشخصی دنده (مثل 4، 5 یا 6 دنده) هستند که به‌طور خودکار بین آن‌ها جابجا می‌شوند.
در مقابل، گیربکس CVT یا همان (Continuously Variable Transmission) از یک سیستم پیچیده‌تر استفاده می‌کند که هیچ دنده‌ای ندارد. این گیربکس به‌طور مداوم و بی‌وقفه نسبت قدرت و سرعت را تغییر می‌دهد و در نتیجه، هیچ‌گونه تغییر مشخصی در دنده‌ها احساس نمی‌شود.
چه ماشین هایی گیربکس cvt دارند؟!
خرید گیربکس CVT به دلیل مزایای متعددی چون مصرف سوخت پایین‌تر و تجربه رانندگی نرم‌تر، در بسیاری از خودروهای مدرن و مخصوصاً در خودروهای کوچک و میان‌رده، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. در حال حاضر، بسیاری از خودروسازان از این نوع گیربکس در مدل‌های مختلف خود استفاده می‌کنند.
در اینجا به چند مدل از خودروهایی که به گیربکس CVT مجهز هستند، اشاره کرده‌ایم. این خودروها به‌طور کامل به شما نشان می‌دهند که گیربکس CVT چیست و چه عملکرد عجیبی دارد.
نیسان آلتیما (Nissan Altima)
این مدل یکی از خودروهای معروف با گیربکس CVT است که در کلاس سدان‌های سایز متوسط قرار دارد و به‌ویژه برای رانندگی شهری و جاده‌های باز مناسب است.
هوندا سیویک (Honda Civic)
هوندا سیویک یکی از محبوب‌ترین خودروها با گیربکس CVT است که به‌دلیل راندمان بالای سوخت و تجربه رانندگی نرم در بسیاری از بازارها عرضه می‌شود.
تویوتا پریوس (Toyota Prius)
تویوتا پریوس، به‌عنوان یکی از اولین خودروهای هیبریدی با گیربکس CVT شناخته می‌شود و استفاده از این نوع گیربکس در آن به بهبود مصرف سوخت کمک کرده است.
مزدا 3 (Mazda 3)
مزدا 3 یکی دیگر از خودروهای کوچک و اقتصادی است که در برخی مدل‌های خود از گیربکس CVT استفاده می‌کند تا مصرف سوخت را کاهش داده و عملکرد بهتری را ارائه دهد.
سوبارو ایمپرزا (Subaru Impreza)
سوبارو ایمپرزا، که یک خودروی جمع‌وجور با سیستم چهارچرخ محرک است، از گیربکس CVT بهره می‌برد تا تجربه رانندگی بهتری در جاده‌های مختلف فراهم کند.
هوندا CR-V یا (Honda CR-V)
این کراس‌اوور محبوب از گیربکس CVT استفاده می‌کند تا راندمان سوخت را بهینه کرده و راحتی رانندگی را در جاده‌های مختلف افزایش دهد.
آکیورا RDX یا (Acura RDX)
مدل‌های جدید کراس‌اوور لوکس از گیربکس CVT بهره می‌برند که علاوه‌بر راحتی رانندگی، مصرف سوخت را هم کاهش می‌دهند.
چری تیگو 7 (Chery Tiggo 7)
یکی از خودروهای چینی که در برخی بازارها به فروش می‌رسد و از گیربکس CVT بهره می‌برد، چری تیگو 7 است.
این تنها چند نمونه از خودروهایی است که به گیربکس CVT مجهز هستند. بسیاری از خودروسازان از این فناوری در مدل‌های مختلف خودروهای خود، به‌ویژه در کلاس‌های اقتصادی، کراس‌اوور و هیبریدی استفاده می‌کنند.
گیربکس cvt ساخت کجاست؟!
گیربکس CVT یا (Continuously Variable Transmission) در ابتدا توسط کشور ژاپن توسعه یافت و شرکت‌های خودروسازی ژاپنی مانند نیسان، هوندا و میتسوبیشی از پیشگامان این فناوری هستند. به عبارتی اول از همه کشور ژاپن بود که گفت گیربکس CVT چیست و چه عملکردی دارد. این گیربکس‌ها به‌ویژه در خودروهای اقتصادی و هیبریدی مورد استفاده قرار می‌گیرند و به تدریج توسط خودروسازان دیگر نیز پذیرفته شده‌اند.
علاوه‌بر ژاپن، آلمان، ایالات متحده، کره جنوبی و چین نیز به تولید گیربکس‌های CVT پرداخته‌اند و این فناوری در کارخانه‌های مختلف در سراسر جهان تولید می‌شود. به‌طور کلی، گیربکس CVT در حال حاضر در بسیاری از کشورهای دنیا تولید می‌شود و استفاده گسترده‌ای در خودروهای مختلف دارد.
چگونه گیربکس CVT کار می‌کند؟
گیربکس CVT یا (Continuously Variable Transmission) به‌طور پیوسته و بدون نیاز به تعویض دنده‌ها، نسبت انتقال قدرت را تغییر می‌دهد. این نوع گیربکس برخلاف گیربکس‌های معمولی که از دنده‌های ثابت برای تغییر سرعت استفاده می‌کنند، از سیستم متغیری استفاده می‌کند که می‌تواند به‌طور مداوم نسبت‌های سرعت و قدرت را تنظیم کند.
نحوه عملکرد گیربکس CVT
گیربکس CVT به‌طور پیوسته و بدون نیاز به تعویض دنده‌ها، نسبت انتقال قدرت را تغییر می‌دهد. این نوع گیربکس به جای استفاده از دنده‌های ثابت، از سیستم پولی (غلتک‌های مخروطی) و یک تسمه یا زنجیر برای انتقال نیرو بین پولی‌ها استفاده می‌کند. یکی از پولی‌ها به موتور متصل است و دیگری به چرخ‌ها. این تنظیمات اجازه می‌دهند که نسبت چرخش موتور به چرخ‌ها به‌طور پیوسته تغییر کند، بدون آنکه نیاز به تعویض دنده‌ها باشد.
این ویژگی، مصرف سوخت را بهینه می‌کند و تجربه رانندگی روان‌تری را فراهم می‌آورد. اگر صدای غیرعادی یا لرزش در هنگام عملکرد گیربکس CVT شنیده شود، ممکن است نشان‌دهنده مشکل یا خرابی در سیستم پولی یا تسمه باشد، که در این صورت تشخیص صدای گیربکس می‌تواند به شناسایی مشکلات احتمالی کمک کند. به‌طور کلی، در گیربکس CVT، نسبت‌های قدرت به‌صورت پیوسته تغییر می‌کنند و هیچ تغییر دنده‌ای به‌طور واضح حس نمی‌شود.
مزایا و معایب گیربکس سی وی تی
بعد از تعریف اینکه گیربکس CVT چیست، حالا بد نیست که کمی هم از مزایا و معایب این گیربکس صحبت کنیم.
مزایای گیربکس CVT نسبت به گیربکس‌های سنتی
گیربکس CVT مزایای متعددی نسبت به گیربکس‌های سنتی (دستی و اتوماتیک) دارد که آن را برای بسیاری از خودروها به گزینه‌ای جذاب تبدیل کرده است.
- کاهش مصرف سوخت
گیربکس CVT به خاطر قابلیت تنظیم پیوسته نسبت دنده‌ها، به موتور این امکان را می‌دهد که همیشه در دور بهینه کار کند. این ویژگی موجب کاهش مصرف سوخت و افزایش راندمان خودرو می‌شود.
- تجربه رانندگی نرم و روان
برخلاف گیربکس‌های اتوماتیک سنتی که به تعویض دنده‌های ثابت نیاز دارند، گیربکس CVT هیچ‌گونه تعویض دنده‌ای ندارد و بنابراین انتقال نیرو به‌صورت پیوسته و روان انجام می‌شود. این موضوع باعث می‌شود تا رانندگی راحت‌تر و بدون وقفه احساس شود.
- عملکرد بهتر در شتاب‌گیری
در گیربکس CVT، زمانی که نیاز به شتاب‌گیری سریع باشد، موتور می‌تواند به سرعت به دور بهینه خود برسد بدون اینکه محدودیت‌های مربوط به تعویض دنده‌ها وجود داشته باشد. این امر باعث بهبود شتاب‌گیری و عملکرد خودرو می‌شود.
- صدای کمتر و راحتی بیشتر
گیربکس‌های CVT معمولاً صدا و لرزش کمتری نسبت به گیربکس‌های سنتی دارند. به‌دلیل عدم تعویض دنده‌ها و انتقال نیرو به‌طور پیوسته، تجربه رانندگی بسیار آرام‌تر خواهد بود.
- کارایی بیشتر در شرایط مختلف رانندگی
در شرایط رانندگی مختلف مانند جاده‌های صاف، تپه‌های steep یا ترافیک سنگین، گیربکس CVT می‌تواند به‌طور خودکار بهترین نسبت انتقال قدرت را تنظیم کند تا عملکرد بهینه‌تری ارائه دهد.
- کمتر شدن هزینه‌های نگهداری
گیربکس‌های CVT معمولاً از اجزای کمتری نسبت به گیربکس‌های سنتی استفاده می‌کنند، بنابراین تعمیرات و نگهداری آن‌ها معمولاً ساده‌تر و ارزان‌تر است.
معایب گیربکس CVT
اگرچه گیربکس‌های CVT یا (Continuously Variable Transmission) مزایای زیادی را به ما عرضه می‌کنند، اما مانند هر فناوری دیگر، معایبی هم دارند.
- عدم احساس تغییر دنده
یکی از ویژگی‌های گیربکس CVT که ممکن است برای برخی رانندگان ناخوشایند باشد، عدم احساس تعویض دنده است. این عدم تغییر دنده می‌تواند باعث شود که تجربه رانندگی کمی مصنوعی یا «بی‌روح» به نظر برسد، زیرا راننده حس نمی‌کند که موتور از یک دنده به دنده دیگری منتقل می‌شود.
- قدرت انتقال محدود در خودروهای پرقدرت
گیربکس‌های CVT برای خودروهای کم‌مصرف و اقتصادی طراحی شده‌اند. در خودروهای با قدرت موتور بالا یا خودروهای اسپورت، این گیربکس‌ها ممکن است قادر به انتقال قدرت کافی نباشند. این مشکل می‌تواند به‌ویژه در خودروهایی با موتورهای بزرگ یا در شرایط رانندگی سخت، مشهود باشد.
- هزینه تعمیرات بالا
با درنظر گرفتن اینکه گیربکس CVT چیست ، متوجه شدیم که این قطعات معمولاً پیچیده‌تر از گیربکس‌های سنتی هستند و تعمیرات آن‌ها می‌تواند هزینه‌بر باشد. همچنین، به دلیل استفاده از تسمه یا زنجیرهای پیچیده، در صورت خرابی، نیاز به تعویض کامل بخش‌های مختلف گیربکس وجود دارد که ممکن است هزینه زیادی در بر داشته باشد.
- صدای موتور بیشتر در شتاب‌گیری
در هنگام شتاب‌گیری یا بالا رفتن از تپه‌ها، گیربکس‌های CVT ممکن است صدای موتور بیشتری تولید کنند. این امر به دلیل اینکه موتور در دور بالاتر کار می‌کند و نسبت دنده به‌طور پیوسته تغییر می‌کند، ممکن است برای بعضی از رانندگان آزاردهنده باشد.
- کاهش عمر تسمه یا زنجیر
در گیربکس‌های CVT، اغلب از یک تسمه یا زنجیر برای انتقال نیرو استفاده می‌شود. این اجزا در طول زمان تحت فشار قرار می‌گیرند و ممکن است دچار سایش یا خرابی شوند. بنابراین، ممکن است نیاز به تعویض زودتر این قطعات باشد که هزینه‌بر است.
- احساس کُند بودن در شتاب‌گیری‌های ناگهانی
در برخی از مدل‌های گیربکس CVT، هنگام شتاب‌گیری ناگهانی، ممکن است حس کنید که خودرو به سرعت تغییر دنده نمی‌دهد و این می‌تواند باعث احساس تاخیر در شتاب‌گیری شود.
نحوه نگهداری و مراقبت از گیربکس CVT
بعد از مطالعه اینکه گیربکس CVT چیست ، باید نحوه نگهداری از آن را هم یاد گرفت. نگهداری و مراقبت از گیربکس CVT یا (Continuously Variable Transmission) برای افزایش عمر مفید و جلوگیری از خرابی‌های زودهنگام آن؛ اهمیت زیادی دارد. در اینجا نکات مهم برای نگهداری صحیح از آن را با هم مرور می‌کنیم.
- تعویض به موقع روغن گیربکس
یکی از نکات حیاتی برای نگهداری از گیربکس CVT، تعویض به‌موقع روغن گیربکس است. روغن گیربکس نقش مهمی در روانکاری و خنک کردن اجزای داخلی گیربکس دارد. توصیه می‌شود که طبق دستورالعمل سازنده خودرو، روغن گیربکس را به موقع تعویض کنید.
- استفاده از روغن گیربکس مناسب
استفاده از روغن مخصوص گیربکس CVT که توسط سازنده خودرو توصیه شده، ضروری است. روغن اشتباه می‌تواند منجر به آسیب در سیستم گیربکس و کاهش عملکرد آن شود.
- اجتناب از حمل بار سنگین
در صورتی که از خودرو برای حمل بار سنگین یا کشیدن تریلر استفاده می‌کنید، فشار زیادی را به گیربکس وارد می‌کنید. گیربکس CVT به‌طور معمول برای خودروهای سبک طراحی شده است.
- استفاده بهینه از پدال گاز
از فشار دادن ناگهانی و شدید پدال گاز خودداری کنید. شتاب‌گیری ناگهانی و پیوسته می‌تواند باعث ایجاد فشار بیش از حد بر روی گیربکس شود.
- بررسی و نگهداری سیستم خنک‌کننده
گیربکس‌های CVT برای عملکرد بهینه به سیستم خنک‌کننده خوب نیاز دارند. هرگونه مشکل در سیستم خنک‌کننده می‌تواند منجر به افزایش دما و آسیب به گیربکس شود. بنابراین، مطمئن شوید که سیستم خنک‌کننده به‌طور منظم بررسی و نگهداری می‌شود.
- نظارت بر صدا و لرزش‌ها
توجه به هرگونه تغییر در صدا یا لرزش‌های غیرعادی گیربکس می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای از مشکلات در سیستم گیربکس CVT باشد. در صورت شنیدن صداهای غیرعادی مانند زوزه یا تغییر در عملکرد گیربکس، سریعاً به تعمیرگاه مراجعه کنید.
- عدم استفاده از حالت D در زمان توقف طولانی
هنگام توقف طولانی مدت در ترافیک یا چراغ قرمز، از حالت D (Drive) گیربکس استفاده نکنید. این کار ممکن است فشار اضافی به سیستم وارد کند. بهتر است از حالت N (Neutral) یا پارک استفاده کنید.
- نظارت بر عملکرد خودرو
اگر احساس کردید که خودرو به‌طور غیرعادی شتاب نمی‌گیرد یا به سختی به دنده می‌رود، ممکن است مشکلی در گیربکس وجود داشته باشد.
آینده گیربکس‌های CVT در صنعت خودروسازی
در نهایت، حالا متوجه شدید که گیربکس CVT چیست و با توجه به مزایای زیادی که از جمله مصرف سوخت پایین، نرمی در انتقال قدرت و تطابق با فناوری‌های برقی دارد، در آینده صنعت خودروسازی نقشی کلیدی ایفا خواهد کرد. با پیشرفت‌های مهندسی و بهبودهای مستمر در طراحی، این گیربکس‌ها قادر خواهند بود در شرایط سخت‌تر و در انواع مختلف خودروها، به ویژه هیبریدی و برقی، عملکرد بهتری داشته باشند.
در کنار رقابت، گیربکس‌های CVT با بهره‌گیری از نوآوری‌های جدید و سیستم‌های هوشمند، این توان را دارند تا جایگاه خود را در بازارهای جهانی تثبیت کنند و تجربه رانندگی بهینه‌تری را برای مصرف‌کنندگان فراهم کنند.
گیربکس پیوسته متغیر (CVT) یک نوع گیربکس است که به طور مداوم سرعت موتور را به بهترین شکل تنظیم می‌کند و از دنده‌های ثابت استفاده نمی‌کند.
گیربکس CVT به دلیل عملکرد نرم‌تر، کاهش مصرف سوخت و انتقال بهتر قدرت، از مزایای زیادی برخوردار است.
نه، به طور معمول گیربکس CVT برای خودروهای اسپورت مناسب نیست، چون این نوع گیربکس قدرت گشتاور بالا و عملکرد سریع مانند گیربکس‌های دستی یا اتوماتیک معمولی را ندارد.
بله، گیربکس‌های CVT نیاز به نگهداری دقیق دارند و در صورت بی‌توجهی به روغن‌کاری و تعویض به موقع مایعات ممکن است دچار مشکل شوند.
بسیاری از خودروسازان از جمله تویوتا، نیسان، هوندا و میتسوبیشی در برخی مدل‌های خود از گیربکس CVT استفاده می‌کنند.
