لاستیک‌ها خودروها به‌طور مداوم با سطح زمین در تماس هستند؛ همین حرکت روی سطح زمین و عبور از چاله چوله‌ها باعث فرسودگی و ساییدگی خودرو می‌شود. در حقیقت زمانی که آج‌های تایر صاف می‌شوند، لاستیک سابی اتفاق افتاده است.
ساییده شدن لاستیک خودرو هم رانندگی را سخت می‌کند، هم رانندگی را با خطراتی همراه می‌کند و هم عمر تایرها را به طور چشم‌گیری کاهش می‌دهد. البته تنها دلیل لاستیک سایی، فرسودگی و اصطکاک با سطح زمین نیست. دلایل دیگری مي‌تواند منجر به لاستیک سایی شود. به همین دلیل هم باید دقت داشته باشید که اگر متوجه لاستیک سایی شدید، این تنها نشانه سر رسیدن زمان تعویض تایرها نیست، بلکه ممکن است این لاستیک‌سایی نشان از مشکلات دیگری از جمله مشکل در جلوبندی، فنربندی یا خودروی ماشین باشد و به همین دلیل هم تعویض لاستیک‌ها به تنهایی مشکل را حل نمي‌کند چرا که به دلیل بروز مشکلات دیگر، با وجود تعویض، تایرهای جدید هم دوباره به زودی دچار ساییدگی مي‌شوند.
انواع لاستیک سابی
لاستیک سایی در نقاط متفاوتی از تایر و به شکل‌های مختلفی رخ می‌دهد که می‌تواند معانی مختلفی داشته و نشان از وجود اشکال در بخش‌های مختلف باشد. در این بخش أنواع مختلف لاستیک‌سایی را شرح مي‌دهیم تا بتوانید با توجه به نوع ساییدگی، علت احتمالی آن را با دقت بیشتری مورد بررسی قرار دهید:
۱- ساییدگی کنار لاستیک‌ها: اگر باد لاستیک‌ها کم باشد، به قسمت‌های کناری لاستیک‌ها فشار وارد می‌شود و دچار ساییدگی خواهند شد.
۲- ساییدگی وسط لاستیک‌ها: کم بودن باد لاستیک‌ها تنها دلیل ساییدگی نیست؛ اگر تایر ماشین بیش از حد باد شده باشد، بخش وسطی تایر تحت فشار قرار گرفته و ساییده می‌شود.
۳- ساییدگی لبه لاستیک: امکان ساییده‌شدن لبه‌های بیرونی و درونی لاستیک هم وجود دارد. اگر زاویه کمبر چرخ‌ها مثبت باشد و علاوه بر آن، زوایای مربوط به محور چرخ‌ها یعنی کستر هم به همین حالت درآمده باشد، ساییدگی تایر از لبه بیرونی محتمل خواهد بود. منفی‌بودن این زوایا هم باعث ساییدگی لبه‌های بیرونی می‌شود.
۴- تیزشدن لبه لاستیک‌ها: تنظیم نبودن چرخ‌ها و زوایای مربوط به آنها می‌تواند منجر به تیزی لبه لاستیک‌ها شود.
۵- پله‌شدن لاستیک: در صورتی که چرخ‌ها بالانس نباشند یا سیستم فنربندی دچار نقص شده باشد، لاستیک خودرو پله‌پله می‌شود. پله‌شدن لاستیک یعنی اینکه بخشی از سطح آن دچار فرورفتگی و بیرون‌زدگی می‌شود.
دلایل لاستیک سایی در چرخ‌های خودرو
دلایلی که منجر به لاستیک‌سایی می‌شوند در ادامه آمده است:
فرمان خودرو
تنظیم بودن و هدایت‌پذیری فرمان از جمله نشانه‌های درست کار کردن لاستیک و در نتیجه ساییده نشدن آنهاست. با این توضیح اگر هنگام رانندگی، فرمان خودرو به یک سمت کشیده شد یا اگر زمانی که فرمان را رها می‌کند، خودرو از مسیر منحرف شد، یعنی فرمان خودرو تنظیم نیست و همین موضوع منجر به لاستیک‌سایی می‌شود. در این صورت باید به نکات زیر دقت کنید:
– نامتوازن‌بودن باد لاستیک‌ها؛ اگر باد لاستیک‌ها شبیه هم و متوازن نباشد، امکان سایش یکی از تایرها وجود خواهد داشت.
– میزان‌نبودن فرمان؛ اگر فرمان خودرو میزان نباشد هم می‌توان به لاستیک‌ها شک کرد. شاید دلیل میزان‌نبودن فرمان این است که تایرها ساییده شده‌اند و به‌درستی کار نمی‌کنند.
هم‌راستایی لاستیک‌ها
اگر لاستیک‌های خودرو در یک راستا نباشند، می‌تواند منجر به لاستیک سایی شود. لاستیک‌هایی که در یک راستا نباشند، دچار فرسایش و ساییدگی می‌شوند.
فنربندی خودرو
فنربندی ماشین نقش مهمی در رانندگی ایمن و راحت بازی می‌کند. در واقع این فنرها هستند که از ضربه‌ها در دست‌اندازها جلوگیری می‌کنند بنابراین اگر فنرها آسیب دیده یا خراب شوند، به بخش‌های دیگر خودرو از جمله لاستیک‌ها فشار وارد کرده و منجر به فرسایش آنها می‌شوند.
جلوبندی خودرو
وجود مشکل در جلوبندی ماشین، روی چرخ‌ها هم اثر گذاشته و منجر به ساییدگی لاستیک‌ها می‌شود.
آسیب شاسی در تصادف
در برخی تصادفات رانندگی شدید، شاسی خودرو جمع شده یا آسیب جدی می‌بیند. اگر مکانیک بعد از تصادف سرشاسی‌ها و رام خودرو را درست سر جای خود قرار ندهد، جلوبندی دچار مشکل شده و لاستیک‌ها دچار ساییدگی می‌شوند.
روش‌های جلوگیری از لاستیک سایی
باید بدانید که انجام یک سری أمور و دقت به برخی نکات می‌تواند از بروز لاستیک سایی خودروجلوگیری کند. توجه داشته باشید که عموما لاستیک‌های جلوی ماشین سریع‌تر فرسوده می‌شوند. در ادامه به روش‌هایی که می‌توانید با استفاده از آنها از ساییدگی لاستیک جلوگیری کنید، می‌پردازیم:
-بررسی منظم خودرو
برای آگاهی از میزان فرسایش و ساییدگی لاستیک‌ها، به طور منظم آنها را با چشم بررسی کنید. این کار باعث می‌شود متوجه هرگونه تغییر آنی یا تدریجی آنها شوید. با انجام این کار، ایرادهایی مانند وجود مشکل در سیستم فرمان را سریع‌تر می‌فهمید و راحت‌تر متوجه مشکلات جزیی مانند گیرکردن سنگ‌ریزه در میان آج‌ها می‌شوید. دقت داشته باشید که تمیزکردن مرتب تایرها هم از بروز فرسودگی و ساییدگی تاحد زیادی جلوگیری می‌شود.
رانندگی امن
هرچقدر که نکات رانندگی ایمن را بیشتر رعایت کنید، احتمال ساییدگی لاستیک‌ها هم کمتر می‌شود.
تنظیم باد لاستیک‌ها
با شروع هر فصل، باد لاستیک‌ها را تنظیم کنید. انقباض و انبساط لاستیک‌ها که ناشی از گرما و سرمای هواست، احتمال ساییدگی را بالا می‌برد.
تنظیم فرمان خودرو
چنانچه پیشتر گفتیم، تنظیم نبودن فرمان خودرو می‌تواند باعث ساییدگی لاستیک شود. بنابراین همیشه زاویه چرخ‌ها و فرمان را بررسی کرده و اجازه ندهید تعادل حرکت خودرو به‌هم بخورد.
جابه‌جایی ضربدری لاستیک‌ها
سیستم ترمز و چرخ‌های جلو معمولا با هم ارتباط دارند. هنگام ترمز گرفتن، لنت‌ها به چرخ‌های جلویی چسبیده و خودرو را متوقف می‌کنند. همین موضوع باعث می‌شود که تایرهای جلویی به مرور زمان و سریع‌تر از تایرهای عقب ساییده شوند. اجازه ندهید فشار زیادی روی لاستیک‌های جلویی باشد و با تعویض ضربدری لاستیک‌های جلو و عقب هر چند وقت یک‌بار از بروز چنین مشکلی جلوگیری کنید.
استفاده از لاستیک زاپاس
اگر متوجه مشکلی در تایرها شدید، بلافاصله از لاستیک زاپاس استفاده کنید و آسیب‌های تایر اصلی را رفع کنید. با این کار، مانع از آن می‌شوید که لاستیک برای مدتی طولانی کار کند و مدام خراب‌تر شود.
نگهداری صحیح لاستیک
لاستیک‌ها باید به‌طور عمودی و در محیطی تمیز انبار شوند. تابش نور مستقیم خورشید و نورهای مصنوعی یا گرمای زیاد هم باعث تخریب‌شان می‌شود. باد لاستیک‌ها را روی 15 psi تنظیم کنید و نگذارید که در طول زمان، ترک بخورند و دچار آسیب و ساییدگی شوند.
