بعد از یک روز شلوغ کاری، پشت فرمان ماشین توی ترافیک گیر کرده بودم که چشمم به بنر بزرگ کنار اتوبان افتاد” روی بنر با فونت گل‌درشت نوشته بود: « با باد نیتروژن، عمر لاستیک را افزایش دهید!» جمله ساده‌ای بود اما ذهنم را درگیر کرد. این فکر که مزایا و معایب باد نیتروژن برای ماشین چیست مثل یک نخ نامرئی توی ذهنم کشیده شد و بعد از کلی تحقیق و پرس‌و‌جو پاسخش را پیدا کردم. در ادامه به شما هم می‌گویم آیا استفاده از باد نیتروژن برای لاستیک خودرو، واقعا ارزش این همه تعریف و تمجید را دارد یا نه!
باد نیتروژن چیست و چه تفاوتی با باد معمولی دارد؟
باد نیتروژن همان‌طور که از اسمش پیداست، گازی است که از نیتروژن تشکیل شده است. همین هوای معمولی که ما تنفس می‌کنیم حاوی ۷۸ درصد نیتروژن است اما در باد نیتروژن این رقم به حدود ۹۹ درصد می‌رسد.
اکسیژن موجود در هوای معمولی سریع‌تر از لاستیک عبور می‌کند اما مولکول‌های نیتروژن بزرگتر بوده و با سرعت کمتری از جداره لاستیک‌ها خارج می‌شوند. این ویژگی باعث می‌شود فشار نیتروژن در لاستیک نسبت به باد معمولی پایدارتر باقی بماند.
علاوه‌بر این اکسیژن تمایل به واکنش با فلزات و لاستیک دارد که در درازمدت باعث زنگ‌زدگی و فرسایش داخل رینگ‌ها یا کاهش کیفیت لاستیک می‌شود، در حالی که نیتروژن این واکنش‌ها را ندارد.
بنابراین نیتروژن به دلیل خلوص بالاتر و واکنش پذیری کمتر در مقایسه با باد معمولی، گزینه‌ای بهینه‌تر برای لاستیک خودروهاست.
پیشنهاد خواندنی: علائم بالانس نبودن چرخ خودرو
مزایا و معایب باد نیتروژن برای ماشین در زمستان
فشار باد لاستیک‌ها در هوای سرد به‌طور طبیعی کاهش می‌یابد اما نیتروژن کمتر دچار افت ناگهانی می‌شود. این پایداری مزایای زیر را به همراه دارد:
- ثبات باد لاستیک در روزهای سرد شما را از نیاز به تنظیم باد مکرر راحت می‌کند.
- نیتروژن بر خلاف اکسیژن فرآیند اکسیداسیون بسیار کندتری دارد که عمر مفید لاستیک را افزایش داده و از فرسایش سریع آن جلوگیری می‌کند.
- در زمستان که جاده لغزنده می‌شود، باد نیتروژن به خاطر چسبندگی بالاتر لاستیک و جاده ایمنی بیشتری را در پیچ‌ها یا هنگام ترمزگیری فراهم می‌کند.
- رطوبت و اکسیژن موجود در هوای معمولی در زمستان باعث یخ‌زدگی، زنگ‌زدگی یا خوردگی رینگ‌ها شود. باد نیتروژن به دلیل نبود رطوبت از این مشکلات جلوگیری می‌کند.
- نوسان کمتر در فشار باد، ریسک ترکیدگی لاستیک در سرما را کاهش می‌دهد.
با وجود این مزایا استفاده از باد نیتروژن نسبت به هوای معمولی هزینه بیشتری دارد و از همین رو ممکن است برای خودروهای شخصی با کاربری روزمره مقرون‌به‌صرفه نباشد. همچنین برای تنظیم دقیق فشار باد نیتروژن، نیاز به دستگاه‌های تخصصی است که همه جا در دسترس نیست.
مزایا و معایب باد نیتروژن برای ماشین در تابستان
مزایای باد نیتروژن برای ماشین به زمستان و هوای سرد محدود نیست و در روزهای گرم سال هم این فواید را به همراه دارد:
- در تابستان که دمای جاده‌ها به شدت افزایش می‌یابد، باد نیتروژن فشار پایدارتری دارد و از ترکیدن لاستیک جلوگیری می‌کند.
- اکسیژن و رطوبت در گرما واکنش‌های شیمیایی را ایجاد می‌کنند که عمر مفید لاستیک را کاهش دهند. باد نیتروژن این واکنش‌ها را به حداقل می‌رساند.
- فشار پایدار باد نیتروژن مقاومت غلتشی لاستیک‌ها با جاده را کاهش داده و از لاستیک‌سابی جلوگیری می‌کند.
همان‌طور که گفتیم باد نیتروژن در تابستان هم مثل زمستان کمی هزینه‌بردار بوده و به تجهیزات خاص نیاز دارد.
آیا باد نیتروژن واقعاً عمر لاستیک را افزایش می‌دهد؟
یکی از سوالات رایج در مورد استفاده از باد نیتروژن این است که آیا واقعا به افزایش عمر لاستیک کمک می‌کند؟ پاسخ این سوال مثبت است.
مولکول‌های نیتروژن بزرگتر از مولکول‌های اکسیژن هستند و به همین دلیل، با سرعت کمتری از دیواره لاستیک عبور می‌کنند. این یعنی شما دیرتر مجبور می‌شوید باد لاستیک را تنظیم کنید.
اما آیا این به معنای افزایش چشمگیر عمر لاستیک است؟ نه لزوماً. عوامل دیگری مانند کیفیت لاستیک، شرایط جاده، نحوه رانندگی و میزان بار خودرو تاثیر بسیار بیشتری بر عمر لاستیک دارند. بنابراین اگر لاستیک با کیفیت پایین دارید، استفاده از نیتروژن معجزه نمی‌کند.
کاهش مصرف سوخت با باد نیتروژن: واقعیت یا افسانه؟
این ادعا که استفاده از نیتروژن باعث کاهش مصرف سوخت می‌شود، کمی اغراق‌آمیز است. وقتی فشار باد تایرها بهینه باشد، مقاومت غلتشی لاستیک و جاده کمتر شده و خودرو برای حرکت نیاز به انرژی کمتری دارد.
با این حال اگر شما به طور مرتب فشار باد لاستیک‌ها را تنظیم کنید، تفاوت بین مصرف سوخت باد معمولی و نیتروژن ناچیز خواهد بود. در واقع تاثیر نیتروژن بر کاهش مصرف سوخت در مقایسه با سایر عوامل مانند شرایط رانندگی یا وضعیت کلی خودرو، جزئی است. برای مثال تنظیم نبودن موتور ماشین یا شتاب‌گرفتن‌های ناگهانی تاثیر بسیار بیشتری بر مصرف سوخت شما دارد تا اینکه لاستیک با نیتروژن پر شده باشد.
آیا نیتروژن برای هر نوع لاستیکی مناسب است؟
نیتروژن از نظر شیمیایی گاز خنثی محسوب می‌شود و هیچ واکنش مضری با مواد تشکیل‌دهنده لاستیک ندارد. بنابراین شما می‌توانید با خیال راحت از نیتروژن در هر نوع لاستیکی استفاده کنید، چه خودروی سواری باشد، چه موتورسیکلت یا حتی دوچرخه.
البته مزایای نیتروژن برای خودروهای مسابقه‌ای یا سنگین به مراتب بیشتر است چون لاستیک این خودروها همیشه تحت فشار زیاد است و نیتروژن پایداری بهتری در این شرایط ایجاد می‌کند.
قاطی شدن باد نیتروژن با باد معمولی
یکی از نگرانی‌های رایج در مورد مزایا و معایب باد نیتروژن برای ماشین این است که اگر باد لاستیک کم شود و مجبور شویم از هوا استفاده کنیم، چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا این کار باعث مشکل می‌شود؟ خوشبختانه پاسخ منفی است.
قاطی شدن نیتروژن با هوا هیچ مشکل فنی ایجاد نمی‌کند. خود هوا شامل ۷۸ درصد نیتروژن است. وقتی شما هوا را به لاستیکی که قبلاً با نیتروژن پر شده اضافه می‌کنید، فقط درصد نیتروژن موجود در لاستیک کمی کاهش پیدا می‌کند که هیچ اثر منفی بر عملکرد لاستیک ندارد. پس اگر مجبور شدید این کار را انجام دهید، جای نگرانی نیست.
زمان تعویض باد نیتروژن
نیتروژن گازی غیرفعال و خشک است و در حالت عادی نیازی به تعویض باد نیتروژن ندارید. حتی اگر فشار باد لاستیک حاوی نیتروژن کاهش پیدا کند، لازم نیست نیتروژن باقیمانده را به‌طور کامل تخلیه کنید. تنها کافی است به همان میزان تخلیه شده نیتروژن یا حتی باد معمولی به لاستیک اضافه کنید. با این وجود توصیه می‌شود که هر چند ماه یک‌بار فشار لاستیک‌ها را بررسی کنید.
نتیجه‌گیری؛ باد نیتروژن یا باد معمولی؟
استفاده از نیتروژن برای باد کردن لاستیک‌ها مزایایی مانند نشت کمتر هوا، پایداری بیشتر فشار باد، کاهش فرسایش لاستیک و بهبود ناچیز مصرف سوخت را به همراه دارد.
با این وجود برای بیشتر رانندگان به‌ویژه در شرایط عادی، استفاده از هوای معمولی هم کفایت می‌کند؛ چون تفاوت‌ها جزئی هستند و نیتروژن هزینه‌بردارتر است. در واقع استفاده از باد نیتروژن بیشتر در شرایط خاص مثل مسابقات یا در خودروهای سنگین توصیه می‌شود.
سوالات متداول
نیتروژن مزایایی مانند حفظ فشار بهتر، نشت کمتر و پایداری بیشتر دارد اما تفاوت‌ها در شرایط عادی جزئی هستند.
بله، در صورت نیاز بدون هیچ مشکلی می‌توانید باد معمولی را به لاستیک‌های پر از نیتروژن اضافه کنید.
استفاده از نیتروژن به بهبود مصرف سوخت کمک می‌کند اما تفاوت آن با هوای معمولی بسیار کم است.
نیتروژن به دلیل کاهش نوسان دما و فشار، احتمال ترکیدن لاستیک را کاهش می‌دهد اما از ترکیدن لاستیک به‌طور کامل جلوگیری نمی‌کند.
بله، نیتروژن برای انواع خودروها از جمله سواری، کامیون، موتورسیکلت و حتی دوچرخه مناسب است اما بیشترین تاثیر را در کامیون دارد.
اگر به دنبال حداکثر عملکرد و پایداری هستید، نیتروژن گزینه مناسب است. اما اگر می‌خواهید کمتر هزینه کنید، هوای معمولی هم کفایت می‌کند.
