فک رهن خودرو یکی از مراحلی است که مالکان خودروهای اقساطی، مصادره‌ای یا خودروهایی که به دلایل مختلف در رهن قرار دارند، باید آن را انجام دهند. فک رهن خودرو به معنای آزادسازی سند و انتقال کامل مالکیت به خریدار است. در این مطلب به بررسی جزئیات و مراحل مربوط به فک رهن خودرو می‌پردازیم و به سؤالات متداول در این زمینه پاسخ می‌دهیم.
پیشنهاد خواندنی: مراحل تمدید گواهی نامه
چرا سند خودرو در رهن قرار می‌گیرد؟
یکی از روش‌هایی که در سال‌های اخیر کمپانی‌های خودروسازی برای فروش خودروهای‌شان در نظر گرفته‌اند، فروش اقساطی است، اما تا پرداخت آخرین قسط سند، فک رهن خودرو انجام نمی‌شود.
در روش فروش اقساطی که بیشتر از سوی خودروسازی‌های داخلی مانند سایپا و ایران‌خودرو انجام می‌شود، فرد ماشین را به قید ضمانت می‌خرد؛ به این معنی که با پیش‌پرداخت مبلغی اولیه، صاحب خودرو شده و مابقی هزینه آن را به صورت اقساطی پرداخت می‌کنند.
در این روش تا زمان پرداخت آخرین قسط، سند خودرو در رهن کمپانی خودروسازی باقی می‌ماند و امکان فک رهن و تصاحب کامل مالکیت ماشین، فقط بعد از تسویه کامل هزینه خودرو وجود دارد. در حقیقت تا زمان فک رهن خودرو و مالکیت قطعی، امکان ثبت سند در دفاتر رسمی و انتقال سند وجود ندارد و صرفا داشتن برگ کمپانی (برگ سفید) یا سند صادره از راهور (برگ سبز) کافی است.
شرکت فروشنده ماشین، مُهری با عنوان «سند در رهن» روی برگ سبز خودرو ثبت می‌کند تا وضعیت در رهن بودن خودرو برای دیگر افراد یا سازمان‌ها مشخص باشد. این مهر مانع از خرید و فروش غیرقانونی خودرو می‌شود و به واسطه آن افراد نمی‌توانند ماشین در رهن را به فروش برسانند.
مدارک لازم جهت فک رهن خودرو
برای انجام امور مربوط به فک رهن ماشین، مالک خودرو یا وکیل قانونی او باید با همراه داشتن مدارکی و البته ماشین مورد نظر، به یکی از مراکز تعویض پلاک مراجعه کرده و درخواست خود را جهت فک رهن ثبت و پیگیری کند. مدارک مورد نیاز عبارتند از:
- اصل برگ سبز خودرو در رهن به عنوان سند مالکیت ماشین
- اصل مدارک شناسایی مالک یا وکیل او (شناسنامه و کارت ملی)
- اصل کارت مشخصات مربوط به ماشین
- مدارک مربوط به احراز آدرس مالک (مبایعه نامه ملک، سند یا دفترچه بیمه) و تطبیق آن با آدرس مندرج در سند خودرو
- اصل بیمه شخص ثالث دارای اعتبار
- برگه معرفی‌نامه بابت عدم رهن از شرکت فروشنده ماشین
- برگه گواهی مفاصا حساب از اجراییات بابت پرداخت جرایم
- برگه معاینه فنی
برای فک رهن خودرو چه هزینه‌هایی باید پرداخت شود؟
مالک خودرو برای فک رهن، باید دو فیش پرداخت کند. البته توجه داشته باشید که برای پرداخت این فیش‌ها نیازی به مراجعه به بانک یا پرداخت پول نقد نیست و مبالغ مورد نظر را از طریق دستگاه‌های کارتخوان موجود در مراکز تعویض پلاک پرداخت خواهد کرد.
پرداخت فیش اول
جهت پرداخت فیش اول، متناسب با صاحب پلاک اولیه خودرو (شرکت تولیدکننده ماشین یا خود مالک) مبالغ طبق موارد زیر پرداخت خواهد شد:
- اگر پلاک اولیه ماشین، به نام کمپانی تولیدکننده آن ثبت شده باشد، باید مبلغ ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال (صد هزار تومان) بابت مبلغ نقل و انتقال سند خودرو به شماره حساب فک رهن خودرو ۲۱۷۱۱۵۹۰۱۳۰۰۲ مربوط به بانک ملی و برای اداره خزانه‌داری کل واریز شود.
- اگر پلاک اولیه به‌نام شخص مالک و ماشین از محصولات ایران خودرو باشد، باید مبلغ ۴۰۰٫۰۰۰ ریال (چهل هزار تومان) بابت هزینه به شماره حساب ۰۱۵۱۸۰۱۰۰۱۱۲۴۳۲ مربوط به بانک قوامین شعبه مرزداران واریز شود.
- اگر پلاک اولیه به نام شخص مالک و ماشین از محصولات شرکتی غیر از ایران خودرو باشد، باید مبلغ ۵۵۰٫۰۰۰ ریال (پنجاه و پنچ هزار تومان) بابت هزینه فک رهن سند آن به شماره حساب ۰۱۵۱۸۰۱۰۰۱۱۲۴۳۲ مربوط به بانک قوامین شعبه مرزداران واریز شود.
پیشنهاد خواندنی: دانستنی‌های پولیش خودرو
صدور کارت هوشمند
در این مرحله واریز مبلغ برای صدور کارت هوشمند جدید مشخصات ماشین و هزینه پست آن انجام می‌شود. با ارائه مدارک مورد اشاره و همچنین پرداخت فیش‌های لازم، فک رهن خودروی شما با طی کردن مراحلی در مرکز تعویض پلاک انجام خواهد شد. فقط لازم است که حتما به نکات زیر در پروسه فک رهن خودرو دقت کنید:
دریافت سند بعد از فک رهن
در صورتی که ماشین در رهن را از شرکت‌های ایران خودرو یا سایپا خریداری کرده‌اید، از ثبت سابقه اطلاعات فک رهن سند آن در سامانه مراکز تعویض پلاک اطمینان حاصل پیدا کنید.
ثبت سند در دفاتر اسناد رسمی تا زمان فک رهن ماشین امکان‌پذیر نیست؛ بنابراین تا تسویه کامل، مالک تنها برگ سبز (سند صادره از سمت پلیس راهور) را به عنوان سند مالکیت در اختیار دارد. مالک خودرو بلافاصله پس از فک رهن خودرو، می‌تواند با مراجعه به دفاتر ثبت اسناد رسمی، اقدام به ثبت و دریافت سند رسمی کند.
استعلام فک رهن خودرو
اگر خودتان اقدام به فک رهن خودرو کرده‌اید یا می‌خواهید ماشین کارکرده بخرید، باید نسبت استعلام رهن سند اقدام کنید. روش‌های متعددی برای استعلام فک رهن خودرو وجود دارد که به شما کمک می‌کند به راحتی از آخرین وضعیت سند خودروی خود باخبر شوید.
استعلام فک رهن از طریق سامانه ثبت من
سامانه «ثبت من» متعلق به سازمان ثبت اسناد است و امکانات متعددی را در زمینه اسناد ارائه می‌دهد. برای استعلام فک رهن از این طریق، مراحل زیر را دنبال کنید:
- وارد سایت ثبت من با آدرس my.ssaa.ir شوید.
- گزینه «اسناد رسمی» را انتخاب کنید.
- روی گزینه «تصدیق اصالت سند» کلیک کنید.
- در این بخش باید شناسه سند و رمز تصدیق را وارد کنید که بالای سند خودرو درج شده‌اند.
پس از وارد کردن اطلاعات، وضعیت سند (آزاد یا در رهن بودن) به شما نمایش داده می‌شود.
استعلام از طریق خودروساز
اگر خودروی خود را از شرکت‌های ایران خودرو یا سایپا خریداری کرده‌اید، با مراجعه به نمایندگی آنها یا از طریق وب‌سایت این شرکت‌ها وضعیت رهن سند خودرو را استعلام کنید.
- ایران خودرو: به وب‌سایت ایران خودرو مراجعه کرده و وارد بخش «میز خدمت مشتری» شوید. پس از ورود به حساب کاربری خود در بخش مربوطه، وضعیت رهنی سند خودروی خود را بررسی کنید.
- سایپا: به وب‌سایت سایپا مراجعه و وارد حساب کاربری خود شوید. در پنل کاربری به دنبال گزینه «استعلام وضعیت سند خودرو در رهن» بگردید. با وارد کردن اطلاعات مورد نیاز، می‌توانید از وضعیت سند خودروی خود مطلع شوید.
گاهی اوقات این قابلیت در سایت سایپا غیرفعال می‌شود. در این موارد به نزدیک‌ترین نمایندگی سایپا مراجعه و با ارائه مدارک خودرو و کارت شناسایی وضعیت سند را استعلام کنید.
فک رهن خودرو چقدر طول می‌کشد؟
یکی از سوالات رایج در مورد فک رهن خودرو، مدت زمان مورد نیاز برای انجام این فرآیند است. مدت زمان فک رهن خودرو به عوامل مختلفی بستگی دارد. مراحل مختلف این فرایند شامل مراحل زیر است که هرکدام چند روز زمان خواهد برد.
- ثبت درخواست اولیه
- ثبت اطلاعات در سامانه راهور
- دریافت برگه معرفی‌نامه بابت عدم رهن
- ثبت درخواست تعویض پلاک
- و انجام پروسه نهایی
در صورتی که خوش شانس‌باشید، گاهی فک رهن در یک هفته انجام می‌شود اما در برخی موارد ممکن است تا یک ماه هم طول بکشد.
نوبت‌دهی فک رهن خودرو
در گذشته برای انجام برخی مراحل فک رهن خودرو، مانند مراجعه به دفاتر اسناد رسمی یا مراکز تعویض پلاک نیاز به نوبت‌گیری حضوری بود.
خوشبختانه حالا بسیاری از این مراحل به صورت آنلاین و غیرحضوری قابل انجام است و فقط برای مراجعه به مراکز تعویض پلاک نیاز به دریافت نوبت دارید که به صورت اینترنتی قابل انجام است.
جمع‌بندی
فک رهن خودرو به معنای آزادسازی کامل سند و انتقال مالکیت به خریدار یا مالک نهایی است. این فرآیند نیازمند تسویه کامل بدهی‌ها و ارائه مدارک موردنیاز به خودروساز و مراکز تعویض پلاک است.
با استفاده از روش‌های آنلاین و حضوری که در این راهنما به آنها اشاره شد، به راحتی و در کمترین زمان ممکن، وضعیت فک رهن خودروی خود را استعلام کنید.
فک رهن خودرو به معنای آزادسازی سند از رهن خودروساز یا فروشنده و انتقال کامل مالکیت به خریدار است.
وقتی خودرو با وام بانکی یا شرایط اقساطی خریداری می‌شود، سند آن تا تسویه کامل بدهی در رهن خودروساز یا شرکت فروشنده باقی می‌ماند.
پس از پرداخت کامل بدهی یا اقساط باقی‌مانده به خودروساز یا شرکت لیزینگ، درخواست فک رهن می‌دهید و سند آزاد می‌شود.
اصل مدارک خودرو (برگ سبز و کارت ماشین)، مدارک شناسایی مالک، نامه فک رهن از شرکت، برگه پرداخت جریمه و خلافی.
بسته به بازه زمانی سال و شلوغی دفاتر اسناد و مراکز تعویض پلاک بین ۱۰ روز تا یک ماه طول می‌کشد.
علاوه بر پرداخت هزینه خودرو باید حدود ۲۰۰ هزار تومان بابت مبلغ نقل و انتقال سند خودرو و هزینه فک سند بپردازید.
خیر؛ فروش این خودروها تا زمان تکمیل فک رهن قانونی نیست. پیش از خرید خودرو حتما از آزاد بودن سند مطمئن شوید.
فک رهن رفع محدودیت قانونی فروش است، در حالی که انتقال سند، تغییر مالکیت خودرو به نام خریدار است. فک رهن پیش‌نیاز انتقال سند است.
